Barrio de Vista Alegre | España | Santiago de Compostela | 2018
Reurbanización e mellora da mobilidade e accesibilidade no barrio de Vista Alegre en Santiago de Compostela

A formación do barrio de Vista Alegre corresponde á execución en fases dun grupo de edificios de vivendas de protección oficial dos anos 70 e 80. As edificacións posúen características semellantes, non dispoñían de ascensor e tiñan unha peculiar localización do portal de acceso ás vivendas nas terrazas públicas situadas ao nivel da primeira planta.

Estas características arquitectónicas dos edificios, xunto coa mala urbanización do conxunto, que ocasionaba grandes desaxustes nas rasantes de rúas e edificios, e incluso o acceso a edificios a través de pasos soterrados, producía un espazo urbano de moi mala calidade.

Este proxecto supuxo unha intervención na totalidade do barrio: eliminación das terrazas, demolición dos pasos soterrados e cubertos, redefinición das seccións das rúas, melloras dos materiais de acabado, mellora dos sistemas de instalacións, mellora do amoblamento…

O feito de eliminar as terrazas e polo tanto os portais e percorridos peonís á altura da primeira planta, a instalación das torres de ascensores localizadas polo exterior da edificación e a localización dos portais unicamente en planta baixa, fai obrigada a ampliación e novo deseño dos percorridos peonís, de maneira que garantan a accesibilidade nun barrio de poboación envellecida.

É necesaria ademais a reordenación do sistema viario, a eliminación de prazas de aparcamento naquelas rúas de sección máis reducida e o traslado das mesmas a pequenas zonas de aparcamento, salpicadas por diferentes zonas do ámbito, que faciliten a vida diaria sen supoñer unha apropiación do espazo por parte dos vehículos.

Por outro lado contemplamos a supresión do paso soterrado e a reordenación do acceso ás rúas Rianxo e Santa Uxía de Ribeira; a través dunha nova rúa que se orixina ao eliminar dito túnel e que permite a comunicación sen barreiras entre as rúas Rianxo e Santa Uxía coa rúa de Santa Comba, eixo vertebrador do barrio. Aprovéitase esta nova configuración para invertir os sentidos de circulación e facilitar a recollida de residuos mediante carga lateral en illas soterradas.

No referente ás seccións de rúa, adóptanse dúas opcións. Nas rúas de menor sección, carril dun único sentido e dúas beirarrúas, que se resolven cunha pavimentación uniforme en todo o ámbito á mesma cota, tanto calzadas como beirarrúas, en busca de continuidade entre os distintos ámbitos e polo tanto amplitude. Os espazos súmanse visualmente.

Colócase un elemento vexetal, case liñal, que actúa como bolardo e bordo impedindo o aparcamento incontrolado sobre as zonas peonís e permitindo, non obstante, a parada puntual de vehículos nas proximidades dos portais. Esta liña verde vai modificando a súa forma e espesor, cando a dimensión da zona exclusivamente peonil o permite, e acollendo de cando en vez bancos, orixinándose así pequenos espazos de estar.

A iluminación suspéndese cunha malla de finos tensores de aceiro suxeita ás fachadas. Con esta solución elimínanse os báculos de rúa e se mellora a calidade da iluminación.

Os corredores pegados ás fachadas con cotas diferentes ás beirarrúas contiguas, conéctanse con estas últimas mediante escaleiras e ramplas. Isto facilita o tránsito de persoas con mobilidade reducida e por outro lado ofrécese a posibilidade dun desprazamento rápido mediante escaleiras.

Naquelas rúas con sección suficiente para dous carrís e beirarrúas, a solución formal é máis convencional. Xenéranse distintos niveis para beirarrúa e calzada, aparecen bordos e a iluminación pasa a planearse mediante báculos.

As diferenzas de nivel entre a rasante da rúa e os edificios séguese resolvendo de igual maneira, con lixeiras varandas metálicas e elementos vexetais de borde, disuasorios, que funcionan como barreiras para os vehículos.

Destas solucións formais e funcionais, as máis sinxelas son tamén de aplicación ás pequenas prazas que aparecen nos entronques das rúas. Créanse espazos de estar, de relacionarse, de percorrer, espazos orgánicos con zonas máis íntimas e outras máis abertas, verdes, con poucos elementos de mobiliario xa que se trata de lugares de pequena escala.

No que respecta á recollida de residuos, empréganse sistemas de contedores selectivos soterrados. A ocupación en planta é mínima e en altura insignificante. Hixienicamente a mellora é moi importante respecto aos contedores de superficie.

Todo este espazo gáñase para os peóns en cantidade e calidade.

Polo demais, o traballo máis importante por facer foi resolver cada acceso a cada portal, a cada local, cada diferenza de nivel, cada paso transversal de forma pormenorizada…

DATOS
 

Proxecto:

Proxecto básico, de execución e dirección das obras de mellora da mobilidade e accesibilidade do Barrio de Vista Alegre

Promotor:
Concello de Santiago de Compostela

Estado:
Concurso 2012  – 1º premio
Proxecto 2013
Finalizado 2018

Situación:
Santiago de Compostela. A Coruña. España

CRÉDITOS
 

Arquitectas directoras:
Cristina Ezcurra
Cristina Ouzande

Deseñador de interior:
Julio Pedreira

Técnico en proxectos
de construción:
Antonio Blanes

Arquitectos:
Sandra Arcos
Roi Ríos

Arquitecta en prácticas:
Laura Saavedra

Arquitecto técnico en prácticas:
Diego Veiga